Aralarında anlamca ilgi bulunan ya da sonradan ilgi kurulan, birinin diğerini iyelik yönünden bütünlediği iki isimden oluşan kelime gruplarına isim tamlaması denir.
Özellikleri;
1- İsim tamlamasına özgü iki tane ek vardır:
Tamlayan eki ya da ilgi hâl eki: -(n) in
Tamlanan eki, daha doğrusu iyelik ekleri: -(s/y) i
2- İsim tamlamalarında birinci kelimeye tamlayan; ikincisine de tamlanan denir. Tamlayan, tamlananın anlamını bütünler. Tamlayan başta gelir, tamlanan sonda (şiirde yer değiştirebilir). Bu, “Türkçe'de yardımcı unsur başta; asıl unsur sonda bulunur” kuralına göre açıklanabilir. Asıl unsur tamlanandır ama vurgu tamlayandadır. Çünkü tamlayan sonradan eklenerek tamlananın anlamını bütünlemektedir.
Örnek:
“kenar” dendiğinde ne kenarı, neyin kenarı olduğu anlaşılmamaktadır. “deniz kenarı” diyerek “kenar”ın “deniz”e ait olduğunu belirtmiş oluruz. Bu durumda “deniz” vurgulu söylenir.
3-Birden fazla tamlayan ve tamlanan bulunabilir.
Örnek:
Evin Kapısı / Penceresi
Göğün / Ovanın Rengi
4- Tamlayan cümle halinde de olabilir.
Örnek:
"Ben başaramam" sözünü bir tarafa bırak.
İsim tamlamaları genel olarak 4'e ayrılır. 3-Birden fazla tamlayan ve tamlanan bulunabilir.
Örnek:
Evin Kapısı / Penceresi
Göğün / Ovanın Rengi
4- Tamlayan cümle halinde de olabilir.
Örnek:
"Ben başaramam" sözünü bir tarafa bırak.
Bunlar;
1- Belirtili İsim Tamlaması
2- Belirtisiz İsim Tamlaması
3- Takısız İsim Tamlaması
4- Zincirleme İsim Tamlaması
Şimdi Öğrenmek İstediğiniz Tamlama Çeşidinin Üzerine Tıklayınız.
Hiç yorum yok :
Yorum Gönder